ترجمهٔ متون علمی به زبان فارسی؛ چشم‌انداز تاریخی و مشکلات آن

به قیاس این گفتهٔ معروف که «کار جنگ مهم‌تر از آن است که به نظامیان واگذار شود»، می‌توان گفت که کار زبان مهم‌تر از آن است که به زبان‌شناسان و ادیبان واگذار شود. بسیاری از مشکلات ترجمه به‌طور کلی و ترجمهٔ علمی به‌طور خاص مشکلات زبانی است. در این‌باره بسیار گفته و نوشته‌اند و من هم به این سبب که گاهی ترجمه‌ای کرده‌ام و هم به این دلیل که سالیانی از عمر خود را به ویرایش متون علمی گذرانده‌ام، می‌توانم سیاهه‌ای از این‌گونه مشکلات پیش چشم شما بگذارم و شواهد تازه‌ای از گرفتاری‌های خودم یا بی‌دقتی‌ها و زبان‌ندانی‌های مترجمان به دست بدهم. اما به‌دلیل اهمیت موضوع، بهتر می‌دانم که دامنهٔ کار را گسترده‌تر بگیرم و به مسئلهٔ ترجمهٔ متون علمی نه به‌عنوان یک مسئلهٔ زبانی محض بلکه به‌عنوان یک مسئلهٔ فرهنگی و تاریخی نگاه کنم.

در این نوشته منظور از علم علوم تجربی است، به‌اضافهٔ ریاضیات. به این مجموعه علوم دقیق می‌گویند. در برابر این علوم دستهٔ دیگری از دانش‌ها را داریم که به تسامح آن‌ها را علوم انسانی یا اجتماعی می‌نامند. مسائل ترجمهٔ متون علوم اجتماعی و علوم دقیق گاهی مشترک‌اند و ما در این مقاله هرجا که اقتضا کند به این مسائل مشترک اشاره خواهیم کرد، اما وارد شدن در مسائل خاص ترجمهٔ متون علوم انسانی فرصت و توانی دیگر می‌خواهد.


یک دیدگاه

  • حسن الداغی : سلام.بی نطیر است. بی تعارف بر واقعیت ها صحه گذاشته است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *