بحثی که فکر می‌کنم همهٔ سخنرانان و شرکت‌کنندگان در پرسش‌ها و پاسخ‌ها در آن اتفاق‌نظر داشتند، این است که وجه مهم‌تر ترجمه درهرحال و همیشه، وجه کاربردی آن است: ترجمه در خلاء صورت نمی‌گیرد و نمی‌توان به آن، به‌عنوان امری مجرد در هستی نگاه کرد: ترجمه همیشه پاسخ‌گویی یک ضرورت بوده و همچنان نیز فقط وقتی اتفاق می‌افتد که ضرورتی مستقیم یا نامستقیم آن را ایجاب کند: مستقیم، وقتی در پاسخ به یک سفارش دولتی، اجتماعی یا خصوصی صورت می‌گیرد؛ نامستقیم، وقتی در ابتدا صورت می‌گیرد و آن‌گاه به‌دنبالِ خریداری در بازار می‌گردد که در ایران، بخش عظیمی از ترجمه‌های بخش خصوصی ازاین‌دست‌اند: مترجمی اثری را ترجمه می‌کند و آن‌گاه به‌دنبالِ ناشری برای آن می‌گردد.