بحثی که فکر می کنم همه سخنرانان و شرکت کنندگان در پرسش ها و پاسخها در آن اتفاق نظر داشتند، این است که وجه مهم تر ترجمه در هر حال و همیشه، وجه کاربردی آن است: ترجمه در خلاء صورت نمی گیرد و نمی توان به آن، به عنوان امری مجرد در هستی نگاه کرد: ترجمه همیشه پاسخگویی یک ضرورت بوده و همچنان نیز فقط وقتی اتفاق می افتد که ضرورتی مستقیم یا نامستقیم آن را ایجاب کند: مستقیم، وقتی در پاسخ به یک سفارش دولتی، اجتماعی یا خصوصی صورت می گیرد؛ نامستقیم، وقتی در ابتدا صورت می گیرد و آنگاه به دنبال خریداری در بازار می گردد که در ایران، بخش عظیمی از ترجمه های بخش خصوصی از این دست اند: مترجمی اثری را ترجمه می کند و آنگاه به دنبال ناشری برای آن می گردد.