ملاک موفقیت ترجمۀ ادبی؛ ارزش زیباشناختی آن است

در ارزیابی یک ترجمۀ ادبی مهم‌ترین سؤال این است، یا باید این باشد، که آیا ترجمه از حیث ارزش زبانی یا زیباشناختی همسنگ متن اصلی هست یا نیست. متأسفانه این معیار که نظر به کلیت ترجمه دارد در ایران چندان ملاک داوری نبوده و نیست. ما در نقدهایمان بیشتر جزء‌نگر هستیم، همچنان‌که بسیاری از مترجمان هم در دام جزئیات می‌افتند و از ارزش زیباشناختی ترجمۀ خود غافل می‌مانند. در ترجمهٔ ادبی، یافتن معادل دقیق برای جزئیات همیشه نه ممکن است و نه مطلوب و در هر حال توفیق مترجم در این زمینه همیشه نسبی است. آنچه بیشتر اهمیت دارد این است که مترجم که اثری ادبی را تحویل گرفته، اثری ادبی تحویل بدهد، و ادبی بودن یک ترجمه به محتوای آن نیست، بلکه به زبان آن است چون مترجم حق تصرف در محتوا را ندارد و حوزۀ اختیار و خلاقیتش به بازآفرینی زبان متن اصلی محدود است. اگر ترجمه‌ای ادبی در ایران توفیق می‌یابد، این توفیق ممکن است نه به‌خاطر کیفیت زبان ترجمه، بلکه به‌خاطر اعتبار نویسنده و ارزش کتابش باشد و چه بسا مترجمان که اعتبار کتاب را اعتبار ترجمۀ خود می‌پندارند. ترجمهٔ ادبی وقتی موفق است که از حیث زیباشناختی هم‌سنگ متن اصلی باشد.


بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *