نقد ترجمه؛ وفا به وعده نکرد از هزار یک آری …
- منتشر شده در 4 فوریه 2023 |
سیلوس (زادۀ ۱۹۶۵)، استاد فلسفۀ علم در دانشگاه آتن است و انتشارات دانشگاه ادینبرا، که تاکنون شماری از این فرهنگهای توصیفی را در زمینههای مختلف عرضه کرده، این فرهنگ را با عنوان اصلی Philosophy of Science A-Z در ۲۰۰۷ منتشر کرده است. این کتاب، بهگفتۀ نویسندهاش، «کوششی است در ارائۀ رهنمودی به همۀ کسانی که میخواهند با برخی اندیشههای عمده در فلسفۀ علم آشنا شوند» (مقدمۀ انگلیسی، ص۱۰)، هرچندکه «بنا نیست که این فرهنگ یکسره جای مطالعۀ جدی کتابها و مقالات را بگیرد» (همانجا). مترجم فارسی کتاب که خود استاد پیشکسوت رشتۀ فلسفۀ علم در دانشگاه آزاد است هدف خود را از ترجمۀ این اثر آن دانسته که دانشجویان و «دیگر دلبستگانی که چیرگی درخوری بر زبان انگلیسی ندارند متنهای نسبتاً استاندهای را … همراه با معادلهای پارسی نسبتاً استانده … در اختیار داشته باشند» (مقدمۀ مترجم، ص۱۰). سپس مترجم محترم در مقدمهاش بر ترجمه نکتههایی را دربارۀ شیوۀ کار خود یکبهیک برشمرده و در ضمن آن نکتهها، وعدههایی دربارۀ ترجمهاش به خوانندگان داده است. اما صد افسوس که شماری از این وعدهها کمتر رنگ تحقق به خود گرفتهاند چندانکه به نظر میرسد ترجمۀ فارسی هنوز با هدف والای ارائۀ متن و معادلهای فارسی «استانده» فاصله داشته باشد. در آنچه پس از این میآید خواهم کوشید شواهد صدق این ادعا را برشمارم (در ترتیب ذکر وعدههای مترجم از ترتیبی که در مقدمۀ او بر کتاب آمده است پیروی نکردهام).
دیدگاهتان را بنویسید