خوانندگان با خواندن عنوان این فصل ممکن است در بادی نظر تصور کنند مبالغه ای در کار است، یا ارتباطی در کار نیست. اما آن دسته از خوانندگان که مقاله روشنگر شادروان دکتر غلامحسین یوسفی را با عنوان «فایده انس با زبان فارسی در ترجمه» در کتاب کاغذ زر (سخن، ۱۳۸۷، ص ۲۸۹-۳۲۸) مطالعه کرده باشند، یا از این پس مطالعه کنند، از غرابت این مسئله برایشان کاسته خواهد شد. این مقاله ای مرجع است، و در بازیابی بعضی بر ابر نهاده ها که در مقاله حاضر می آید، از آن سود برده ام.
چندی پیش در مورد اینکه می خواستم آدامس نیکوتینی را جانشین سیگار یا پیپ کنم،بی اراده گفتم باید «عادت گردانی» کنم. بعد با خود فکر کردم که تعبير «عادت گردانی» را تاکنون به کار نبرده ام. از کجا به ذهن و زبان من راه پیدا کرده است؟ با کندوکاوی در حافظه پی بردم که این کاربرد را از حافظ فراگرفته ام: ساعتی ناز مفر ما و بگردان عادت / که به پرسیدن ارباب نیاز آمده ای. این مورد را به عنوان مدخل آوردم و البته ربط مستقیمی به ترجمه ندارد