بحث از ترجمهٔ فیلم در ایران تقریباً تازه است و مقالات چندانی دربارهٔ آن نوشته یا منتشر نشده است. در مورد تاریخچهٔ ترجمهٔ فیلم در ایران هیچ مقالهٔ مستقلی در دست نیست. در اینجا با نگاهی به نامه‌ای مربوط به هفتاد و سه سال پیش، مسائلی دربارهٔ ترجمهٔ فیلم در آن سال‌ها مطرح شده است. این مقاله در فرصتی اندک به نگارش درآمد و جای آن دارد که با اتکا به منابع بیشتر و پژوهش ژرف‌تر، گسترش یابد. نگارنده در این زمینه پذیرای نظرات صاحب‌نظران است.
الف: سینما
مظفرالدین‌شاه در سال ۱۲۷۹ شمسی که برای معالجه رهسپار فرنگ شد یک دستگاه «سینمو فتوگراف» خریداری کرد و به ایران آورد. آغاز تاریخ سینمای ایران را نیز همین سال می‌دانند. نخستین فیلم‌های ایرانی، مستندهایی گزارشی و کوتاه است که میرزا ابراهیم‌خانِ صحاف‌باشی از دربار و مراسم گرفته است.