چکیده

هدف مقالهٔ حاضر بررسی تأثیر ترجمه بر شیوهٔ نقل‌قول در زبان فارسی است. فرض بر این است که افعال ناقل به‌جز «گفت» و قیودی که آن‌ها را توصیف می‌کنند تحت‌تأثیر ترجمه در نوشته‌های تألیفی فارسی متنوّع شده‌اند. برای اثبات این فرضیه، ابتدا سه اثر از میان تألیفات قدیم فارسی متعلق به دورهٔ قبل‌از نهضت ترجمه و سه اثر از تألیفات جدید متعلق به دورهٔ بعداز نهضت ترجمه را بررسی کردیم. نتایج حاصل دو نوع تحوّل در زبان فارسی را نشان داد: تنوّع بیشتر افعال ناقل و تنوّع بیشتر قیود. سپس سه اثر تألیفی انگلیسی را با ترجمه‌هایشان بررسی کردیم. نتایج حاصل نشان داد که تنوّع افعال ناقل و قیودی که آن‌ها را توصیف کرده در زبان انگلیسی نسبت به زبان فارسی بسیار بیشتر است و شیوهٔ غالب مترجمانِ فارسی در ترجمهٔ این افعال تحت‌اللفظی است.