استعمار قارۀ آمریکا به دست اسپانیایی‌ها کاری نظامی بود، ولی معمولاً از نقشی که مترجمان حضوری در این به‌اصطلاح «فتح» ایفا کردند کمتر سخن به میان می‌آید. این مترجمان بومیانی بودند که علاوه بر زبان، فرهنگ و ذهنیت بومیان را نیز ترجمه می‌کردند تا اشغالگران بهتر بتوانند ثروت‌های این قاره را غارت کنند. نیمهٔ اول این مقاله داستان غم‌انگیز تنی چند از این مترجمان است. اما نیمۀ دوم مقاله داستان حیرت‌انگیز مردم بومی این قاره است، مردمی که که با اسلحۀ خودِ اشغالگران، یعنی زبان اسپانیایی، موفق شدند توجه جهان غرب را به فرهنگ شگفت‌انگیز خود جلب کنند و آن‌ شکوه فرهنگی را که در جریان استعمار از دست رفته بود باز‌پس گیرند، هرچند در این راه بر سر هویت خود مصالحه کردند.