ترجمه در ایران از چه زمانی آغاز شده است؟ به این پرسش فقط می توان بر اساس پیشینه های زبان نوشتاری پاسخ گفت، از آن هنگام که خط در این سرزمین ابداع و رایج شده است. اما به رغم این واقعیت انکار ناپذیر، نمی توان راه را بر گمانه زنی درباره دوره هایی است که خط هنوز در جامعه رواج نداشته است. به این نکته آگاهیم که ملتها و طایفه های مختلف از زمانی که با هم داد و ستد کالا، و به تبع آن مبادله اندیشه و فرهنگ داشته اند، بی گمان امور آنها بدون ترجمه نمی گذشته است. از وضعیت ایران، پیش از ورود آریاییان، هیچ اطلاع در خور توجهی نداریم. بومیانی در نجد (فلات) ایران می زیسته اند، اما به چه زبانی صحبت می کرده اند، با طایفه های مهاجر و با آریاییان مهاجر یا مهاجم چه مناسباتی داشته اند، از نکته هایی است که فعلا بر ما مجهول است. اگر آریائیان بدون جنگ و خونریزی به این سرزمین راه یافته باشند، می توان حدس زد که وارد شدن و استقرار یافتن آنها بدون گفت و گو با بومیان ساکن ایران امکان پذیر نبوده است. اگر شاهدهای تاریخی این نکته را تایید کند، بنابراین قدمت ترجمه نامکتوب در ایران، به عصر ورود آریاییان باز می گردد، تقریبا به حدود ۲۰۰۰ق م (۴۰۰۰ سال پیش).