این مقاله که به یاد دوست و استاد عزیز کریم امامی نوشتهش ده دنباله گفتگوئی است که سالها پیش در تهران با آن مترجم سرشناس شروع شد و امید است که در این سطور ادامه پیدا کند. در این چند صفحه ما ترجمه فارسی دن کیشوت را بررسی می کنیم و چند نکته را در مورد چالش هائی که مترجم فارسی این رمان پیش رو دارد تقدیم خوانندگان می کنیم.
در تاریخ اخیر ترجمه در ایران – یعنی از ۱۵۰ سال پیش تا کنون – زبان اسپانیایی جایگاه زبان هائی چون فرانسه، روسی، آلمانی و انگلیسی را نداشته است. اگر خوانندگان ایرانی با آثار گارسیا لورکا، نروداء مارکز، فوئنتس، و يوسا آشنا شده اند این آشنایی از طریق ترجمه از زبانی دیگر مانند فرانسه یا انگلیسی بوده است. به گفته عبدالله کوثری:

طبعا بهتر بود که [ آثار ادبی امریکای لاتین] از اسپانیائی ترجمه می شد. به همین دلیل من سراغ ترجمه شعر نرفته ام. چون نمی پذیرم که شعر از زبان دوم ترجمه شود. چون خودم اهل شعرم میدانم که ترجمه شعر خیلی فرق می کند و گاهی اصلا عوض می شود. چون ترجمه شعر به مرز بازآفرینی و باز سرائی می رسد. اما در ایران ما هیچ امکانی که بخواهیم اسپانیائی یاد بگیریم نداشتیم. هنوز هم وجود ندارد. دولت های اسپانیا و آمریکای لاتین اصلا به این مقوله ها نمی پردازند. آنقدر گرفتار مسائل خودشان بوده اند که فرصت پرداختن به این گونه مسائل را پیدا نکرده اند.