نگاهی به نکته‌های ویرایش (علی صلح‌جو، نشر مرکز، ۱۳۸۷)

بر کتاب نکته‌های ویرایش دو نقد نوشته شده است که دو ارزیابی کاملاً متفاوت از موضوع واحد دارند. اقتصادی‌نیا (جهان کتاب، ش. ۲۳۱-۲۳۲، صص. ۱۲-۱۴) آن را نگاهی «باز و غیرکلیشه‌ای» به ویرایش می‌داند. کتابی که برخلاف عموم کتاب‌هایی که در زمینهٔ ویرایش و نگارش به رشتهٔ تحریر درآمده‌اند و در آن‌ها بحث بر سر جزئیات و سعی در حل‌وفصل ریزه‌کاری‌های صرفی و نحوی، مخاطب را از امر توجه به امر کلی‌تر، زبان، دور می‌کند، جنبهٔ تجویزی و دستورالعملی ندارد. در مقابل کریمیان (جهان کتاب، ش. ۲۳۳-۲۳۴، صص. ۳۲-۳۳) کتاب را «نقض غَرَضی» معصومانه دانست که «نه‌تنها مشکلی را که ویراستاران صوری و تک‌ساحتی ما گرفتار آناند رفع نمی‌کند که به‌ احتمال زیاد به آن دامن هم می‌زند.» با گنجاندن عبارت «نهادسازی یا گسترش استبداد زبانی» در عنوان مقالهٔ خود، کریمیان تلویحاً نحلهٔ ویرایش متّکای نکته‌های ویرایش را موجب ترویچ نشری می‌داند که ویراستاران تجویز و گاه به متن تحمیلش می‌کنند و نثری که آن را سبب گسترش استبداد زبانی می‌داند. شاید از خلال بحث من در مورد نکته‌های ویرایش، خواننده ارزیابی مستقلی دربارهٔ این دو حکم پیدا کند.