کارگاه ترجمه؛ مسئلهٔ بافت در ترجمه
- منتشر شده در 16 مارس 2016 |
در این نوشتار از اهمیت «بافت» در ترجمه سخن خواهیم گفت. بافت در سادهترین تعریفِ خود عبارت از فضایی است که جملههای زبان در آن تولید میشوند (صفوی، ۱۳۸۴: ۱۹). شاید در بدو امر تصور کنید که اصطلاح «بافت» نیز همچون بسیاری از اصطلاحات تخصصیِ دیگر از حوزۀ زبانشناسی به دنیای ترجمه راه یافته است اما واقعیت، کموبیش عکس این قضیه است. ماجرا از این قرار است که در ربع نخستِ قرن بیستم یک مردمشناس لهستانی به نام برانیسلاو مالینُوْسکی در جریان تحقیقات خود در جزایر «تروبریاند» واقع در جنوب اقیانوس آرام سعی بر آن داشت تا عادات فرهنگی بومیان آن جزایر را از راه ترجمه به فرهنگ اروپایی منتقل نماید اما این تلاشِ دامنهدار ظاهراً توفیق چندانی در بر نداشت. وی بهعنوان نمونه، در برگردان آوازهایی که ماهیگیران بومی در حین صید، زمزمه میکردند به این نتیجه رسید که ترجمۀ آن ترانهها تنها زمانی مفهوم خواهد بود که در بافت خاص خود به انجام برسد (نقل از پالمر، ۱۹۷۱/ ۱۳۷۴: ۸۷). مالینُوْسکی در نهایت به این نتیجۀ کلی رسید که زبانهای زنده را نباید مانند زبانهای مرده جدا از بافتِ موقعیتی آنها مطالعه کرد (همان) و این به بیان ساده یعنی اینکه زبان اساساً از بافت خود جدا نیست.
دیدگاهتان را بنویسید