علی خزاعی‌فر: اگر به کار مترجمی اطمینان نباشد و ترجمه‌اش هم با اصل مطابقت داده نشود دراین‌صورت ناشر یا خواننده چه‌طور می‌تواند از صحت ترجمه‌ای اطمینان پیدا کند؟

عبدالحسین آذرنگ: گمان نکنم به‌هیچ ترجمه‌ای بتوان اطمینان کامل کرد، حتی اگر مترجم بسیار چیره‌دست و از هرحیث قابل‌اعتماد باشد. با مقابلۀ ترجمه با متن اصلی و نگاهی دیگر به آن از چشمی دیگر می‌توان به اطمینان کامل نزدیک شد. درجۀ دقت و میزان صرف وقت در مقابلۀ ترجمه‌ها با متن آنها در آثار و در ترجمۀ مترجمان مختلف فرق می‌کند. ممکن است ترجمه‌ویرا (ویراستار ترجمه)‌ای با مقابله‌ای سریع به این نتیجه برسد که ترجمه افتادگی ندارد. بندها و سایر تقسیم‌بندی‌ها مطابق اصل است، بدون آن‌که با زبان و سایر ویژگی‌های ترجمه کاری داشته باشد. تجربۀ مکرر و سالیان نشان داده است یک چشم دیگر، جز چشم مترجم، اگر ترجمه را نبیند، شک و شبهه باقی می‌ماند. با مترجمانی آشنا هستیم که خودشان علاقه‌مندند، و بعضی از آنها حتی مصر هم هستد، که یک چشم دیگر ترجمه‌شان را ببیند تا مبادا سهوی، خطایی سر‌زده باشد. اگر ترجمۀ خوبی را ترجمه‌دان کاردانی با اصل مطابقت دهد و تأیید کند که ترجمه مطابق اصل است، حس اعتماد به خواننده منتقل می‌شود. اما با این اعتماد هم ماجرا خاتمه نمی‌یابد، زیرا این پرسش‌ها، به‌ویژه دربارۀ آثار ادبی، و نیز آثاری که دقت‌های مفهومی و اصطلاحی در آنها در مراتب بالاتری قرار می‌گیرد، هنوز در میان است: مترجم چگونه از پس متن برآمده؟ زبان مقصد چگونه پرورانده شده؟ لحن ترجمه تا چه اندازه به لحن اصل اثر نزدیک است، دقت‌های واژگانی و اصطلاحی، یا ضبط نام‌ها، بر چه مبنایی بوده است؟ و پرسش‌های دیگری از این دست. مقایسۀ ترجمه‌های دقیق و توجه به این جنبه‌ها و جنبه‌های مشابه از جمله بحث‌های فنّی در این‌باره است. اجازه بدهید مثالی عرض کنم.