اهداف، شیوه‌ها، ضرورت‌ها و چالش‌های ویرایش در ایران؛ گفت‌وگو با مهدی قنواتی

خزاعی‌فر: جناب آقای قنواتی. ما در چهار دهۀ گذشته تجربه‌ای در سطح ملی و به‌صورتی بسیار گسترده در آموزش ترجمه و تربیت مترجم داشته‌ایم. گرایش غیرعادی جوانان به رشتۀ ترجمه دلایل بسیاری دارد، ازجمله محدودیت رشته و محدودیت انتخاب و نیز گسترش این رشته در تمامی دانشگاه‌ها به‌خصوص دانشگاه آزاد علی‌رغم فراهم‌نبودن متخصص لازم برای تدریس. نتیجۀ چهار دهه پذیرش بی‌رویه در رشتۀ تربیت مترجم که در جهان از جهت کمّی بی‌سابقه است ما را با بحرانی در کیفیت ترجمه روبه‌رو کرده است. موضوع وضعیت ترجمه در ایران را باید در جای خود مفصل بحث کرد، هرچند که این بحث با بحث ویرایش بی ارتباط نیست. در سال‌های اخیر شاهد فعالیت‌های گسترده‌ای در زمینهٔ ویرایش هستیم، ازجمله تشکیل انجمن صنفی ویراستاران، و تأسیس انجمن علمی ویراستاری ایران. ازاین‌گذشته بسیاری از مؤسسات علمی و فرهنگی هم به کار آموزش ویرایش روی آورده‌اند و کلاس‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت ویرایش می‌گذارند و گواهی شرکت در دوره یا کلاس صادر می‌کنند و قطعاً تا به امروز افرادی بسیاری از این دوره‌ها فارغ‌التحصیل شده و انتظار کار ویراستاری دارند. هدف این گفت‌وگو و همچنین گفت‌وگو با انجمن علمی ویراستاری ایران در همین شماره این است که در این شتابی که آموزش ویراستاری در حال حاضر در ایران پیدا کرده لحظه‌ای توقف و تأمل کنیم و به آسیب‌شناسی آموزش ویراستاری بپردازیم تا تجربۀ آموزش ترجمه تکرار نشود. بفرمایید هدف اصلی انجمن صنفی ویراستاران از تأسیس انجمن چیست؟ آیا آن‌گونه که از لفظ صنفی برمی‌آید هدف ‌پیگیری مطالبات صنفی اعضاست یا اینکه، فراتر از آن، برای انجمن اهدافی خدماتی و آموزشی قائلید؟

قنواتی: همان‌گونه که مستحضرید «ویرایش» به معنای امروزی از اواخر دهۀ ۱۳۲۰ش در کشور ما آرام‌آرام رایج شده و مسیری پُرپیچ‌وخم را پیموده تا به اینجا رسیده است. در طول هفتاد هشتاد سال گذشته، جایگاه و نقش و تأثیر ویرایش روز‌افزون بوده است تا آنجا که تقریباً امروز شخصیت حقیقی و حقوقی‌ای نمی‌توان یافت که نافی این جایگاه و نقش باشد.


بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *