الف. پس‌از سال‌های آغازین حکومت رضاشاه به‌سبب بیمِ ورود جریان‌های بُلشویکی به ایران، نه‌فقط روسی‌تباران، بلکه ایرانی‌تبارانی که سالیانی از زندگی خود را در روسیه گذرانده بودند، در مظان اتهام فعالیت به نفع حکومت اتحاد شوروی قرار داشتند. یکی از این افراد حسین شهباز/شهبازیان مازندرانی بود که سال‌ها در قفقاز جنوبی− به‌ویژه شهر بادکوبه− زیسته و در بازگشت به ایران به‌سبب روسی‌دانی در بانک استقراضی روسیه و چند شرکت‌ روسی به کار پرداخته بود. او، که همراه خانواده‌اش در اصفهان می‌زیست، در ۱۳۱۵ در اراک زندانی شد. ازاین‌رو، فرزندش حسن شهباز (متولد ۱۲۹۹، بابل) روزگار کودکی و نوجوانی و آغاز جوانی‌اش را به‌ترتیب در بابل، اصفهان و اراک گذراند. معلومات نخست او از زبان انگلیسی مربوط به کالج انگلیسی‌زبان «Stewart Memorial» در اصفهان بوده است.