کتاب الکامل فی التاریخ ابن اثیر از تاریخ‌نوشته‌های معتبر اسلامی در سدۀ هفتم هجری است که تاریخ پیشااسلام را تا عصر خود و به‌طور دقیق تا ۶۲۸ق در بر دارد. از الکامل در دوران معاصر دو ترجمه انجام شده است: یکی ترجمه‌ای چاپ مؤسسۀ مطبوعاتی علمی و دیگری چاپ انتشارات اساطیر. در ترجمۀ نخست چند مترجم به این کار دست زده‌اند که یکی از آنها عباس خلیلی است. خلیلی از تولد پیامبر اسلام و زندگانی آن حضرت تا وقایع ۳۵۸ق را ترجمه کرده است. در ترجمۀ دیگر که کار مشترک محمدحسین روحانی و حمیدرضا آژیر است تمام مجلدات الکامل به فارسی برگردانده شده است. بخش‌هایی را که خلیلی به فارسی برگردانده، بار دیگر روحانی ترجمه کرده است. مقالۀ حاضر، از سه منظر فهم متن، وفاداری به متن و رسایی ترجمه، به بررسی و نقد بخش‌هایی می‌پردازد که خلیلی و روحانی ترجمه کرده‌اند.