آیا می توان بدون دانستن زبان مبدأ و مقایسه ترجمه با آن در باره ترجمه داوری کرد؟ به نظر نمی رسد بتوان گفت «آری». آیا به صرف دانستن زبان مبدأ می توان ترجمه ای را با اصل آن مقایسه کرد؟ مسلما نه، زیرا بدون تسلط به زبان مقصد این کار عملی نیست. اما تسلط به زبان مبدأ و مقصد، بدون تعیین حدود حوزه علمی، بی معنی است. بسیاری بر آن اند که با داشتن این سه مهارت می توان داور مناسبی بود برای ترجمه.
اما، علاوه بر سه مهارت مزبور، نکته دیگری نیز برای داوری لازم است. این نکته ای است بسیار ظریف که من تاکنون ندیده ام کسی به آن اشاره کرده باشد. البته خودم قبلا در مقالاتی، به مناسبت، به آن اشاره کرده ام. قضیه مربوط می شود به چگونگی مقایسه. اشتباه بزرگی که همواره در این میان پیش می آید این است که، در جریان مقابله دو متن، ابتدا جمله متن مبدأ و سپس جمله متن مقصد را می خوانند. این کار درست نیست. کسی که مفهوم را از مبدا می گیرد آمادگی ذهنی بسیار زیادی برای درست تلقی کردن جمله های به اصطلاح معادل آن در متن مقصد دارد، هر چند که آن جمله، به لحاظ معادل بودن، نارسائیهای مهمی داشته باشد