چکیده
نظریه‌های جدید روان‌شناسی از دیرباز در علوم گوناگون از قبیل ادبیات، زبان‌شناسی و فلسفه کاربرد پیدا کرده است. روان‌شناسی در زمینهٔ ترجمه نیز می‌تواند کاربرد بسیار داشته باشد. ترجمه که فعالیتی چندبُعدی است، در پرتو زبان‌شناسی، ادبیات، فلسفه و روان‌شناسی قابل تحلیل است. روان‌شناسی می‌تواند برخی از بحث‌انگیزترین جنبه‌های ترجمه را روشن کند. هدف این مقاله ارائهٔ تحلیلی از فرایندهای روانی-زبانی چندلایه‌ای دخیل در عمل ترجمه به‌طور خاص و عمل نوشتن خلاق به‌طور عام می‌باشد. نویسنده برای تحلیل ترجمه از دیدگاه روان‌شناسی نخست برخی مفاهیم بنیادی روان‌شناسی جدید را که به‌نحوی با هدف مقاله مرتبط می‌باشند معرفی می‌کند. نظریاتی مانند تشکیل کهن الگوها و نهادها در روان و ظهور آن‌ها در خواب به‌صورت ترجمهٔ آن‌ها در قالب تصاویر، برخی جنبه‌های ترجمه را روشن خواهد کرد. نویسنده سپس به توضیح روش‌هایی می‌پردازد، ازجمله استعاره و مجاز، که به‌صورت ناخودآگاه برای تحلیل داده‌ها در مغز به کار می‌روند و آن‌ها را با آنچه که در ذهن مترجم در اثنای رمزسازی و رمزگشایی متن اصلی و متن ترجمه رخ می‌دهد مقایسه می‌کند. در پایان نویسنده با نگاهی به آرای برخی روان‌شناسان زبان ازجمله لاکان، کریستوا و بودریارد در این زمینه، می‌کوشد فرایند پیچیدهٔ ترجمه را تا حدی روشن کند.