معرفی و نقد چند واژه‌نامه

دورهٔ سنتی تألیف فرهنگ لغت به سر آمده است، دوره‌ای که فرهنگ‌نویس با تصوری کم‌وبیش نادرست از ساختمان زبان و ساختمان معنایی کلمه می‌کوشید برای برطرف کردن نیازی آموزشی یا تحقیقی واژگان یک یا دو زبان را مقابل یکدیگر قرار دهد. نیاز روزافزون به واژه‌نامه‌های تخصصی برای رشته‌های مختلف علوم اصول تألیف واژه‌نامه را متحول کرده است. امروزه واژه‌نگاری (lexicography) رشته‌ای علمی یا به عبارت دقیق‌تر فعالیتی میان‌رشته‌ای (interdisciplinary) است که از یافته‌های برخی از رشته‌ها ازجمله روان‌شناسی، زبان‌شناسی محض، و علوم کامپیوتر و جامعه‌شناسی اطلاعات، سود می‌برد. همچنین محققانی که در حوزهٔ واژه‌نگاری تحقیق می‌کنند، در مورد جنبه‌های مختلف واژه‌نگاری نظریه‌های مستقلی ارائه می‌دهند.
در ایران تألیف یا ترجمهٔ لغت‌نامه‌های تخصصی سابقهٔ چندانی ندارد. در میان کارهای انجام‌شده به کمتر موردی برمی‌خوریم که از نقص بری باشد. نقص این لغت‌نامه‌ها بیشتر به نحوهٔ گردآوری و سازمان دادن واژگان و نحوهٔ ارائهٔ آن‌ها در لغت‌نامه مربوط می‌شود. در تألیف یا نقد لغت‌نامه باید دو اصل کلی زیر را مبنای کار قرار داد:
١. هر لغت‌نامه برای مخاطبی معین و برای برطرف کردن نیاز تحقیقاتی یا آموزشی خاصی تألیف می‌شود.
۲- واژگان انتخاب شده و ارائهٔ آن‌ها به‌نحوی است که نیاز فوق را برطرف می‌کند.
در فصل گذشته سه واژه‌نامه به دفتر مجله رسیده است که در اینجا به اختصار به معرفی و نقد آن‌ها می‌پردازیم.


بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *