همچون شماره‌های قبل، در این شماره هم به بررسی شیوهٔ ترجمهٔ مقوله‌ای نحوی پرداخته‌ایم. این بار اسم‌ مصدر را انتخاب کرده‌ایم. البته قرار نیست انواع اسم‌ مصدر را بحث کنیم چون ترجمهٔ اسم‌ مصدر در فارسی بیشتر در مواردی چالش‌برانگیز می‌شود که اسم‌ مصدر دارای فاعل باشد. در این مقاله، پس‌از ارائهٔ بحثی کوتاه دربارهٔ اسم‌ مصدر در انگلیسی و فارسی، به بررسی نمونه‌هایی از ترجمهٔ اسم‌ مصدر دارای فاعل در دو ترجمهٔ غیرادبی پرداخته‌ایم تا ببینم مترجمان حرفه‌­ای چه الگویی در ترجمهٔ اسم‌ مصدر به‌ کار گرفته‌اند. نمونه‌های مورد بررسی از دو کتاب تاریخ فلسفهٔ غرب و تاریخ فلسفه با ترجمهٔ نجف دریابندری و بها‌ءالدین خرمشاهی انتخاب شده‌اند.

1. اسم‌ مصدر در انگلیسی

در زبان انگلیسی به‌ صورتی از فعل که با «ing» همراه است و در جایگاه اسم می‌نشیند اسم‌ مصدر می‌گویند. اسم‌ مصدر در انگلیسی، همچون همتای خود در فارسی، بر عمل تأکید دارد تا بر عامل. به دو جملهٔ زیر دقت کنید:

1. .A. They bundle products together, which often results in higher consumer costs
2. .B. Bundling products together often results in higher consumer costs

در جملهٔ دوم، در مقایسه با جملهٔ اول، تأکید بر عمل است تا بر عامل. بنابراین یک کارکرد اصلی اسم‌ مصدر، مخصوصاً وقتی که در جایگاه آغازین جمله قرار می‌گیرد، تأکید بر عمل است. موضوع اسم‌ مصدر در ترجمه ازآن‌جهت مهم است که تأکید در بسیاری از موارد یک عنصر معنایی به‌ حساب می‌آید و لذا بی‌توجهی به تأکید در ترجمه ممکن است به تغییر معنایی بینجامد. البته اسم‌ مصدر، از منظری گفتمانی، کارکردهای دیگری هم دارد. نویسنده ممکن است کاملاً آگاهانه و هدفمند، با استفاده از صورت مصدری اسم به عملی اشاره کند بدون آنکه عامل عمل را ذکر کند. در این مقاله به‌طور‌ کلی به بحث دربارهٔ کارکرد کلامی اسم‌ مصدر نمی‌پردازیم و فقط از منظری نحوی شیوه‌های مختلف ترجمهٔ آن را بحث می‌کنیم.