در بخش نخست مقالهٔ حاضر، بعداز بیان مشکلات کلی در بررسی ترجمه و مطالعات ترجمه در ایران، خلاصه‌ای از روایت غالب دربارهٔ نقش ترجمه در تاریخ ادبیات نوین فارسی ارائه شد. براساس این روایت، ترجمه نه‌تنها نقشی سازنده در تحولات ادبی و فرایندهای اجتماعی و سیاسی داشته، بلکه در مواردی عامل محرک اصلی نیز شمرده شده است. در این بخش، نویسنده ضمن اشاره به ایرادات بنیادین این روایت، به برخی مسائل اجتماعی در ارتباط با ترجمه اشاره و نیاز به بازسنجی نقش ترجمه در تاریخ ادبیات ایران را مطرح می‌کند.