نگاهی دوباره به جایگاه اخلاقی مترجم

ترجمه مستلزم خلاقیت و فردیت مترجم است، اما تلقی رایج از ترجمه چنان است که مترجمان را، برخلاف نویسندگان، وادار به پذیرش مسئولیت حرف‌هایشان نمی‌کند. اگر از منظر پراگماتیک صوری هابرماس و گافمن به مسئله بنگریم، آزمون‌های تجربی متعدد نشان می‌دهد که در تلقی رایج جایگاه مترجم چگونه از جایگاه نویسنده متمایز می‌شود: ۱) ضمیر «من» که در ترجمه به کار می‌رود به شخصی غیر از مترجم اشاره دارد؛ ۲) معمولاً از مترجمان انتظار نمی‌رود که مسئولیت درستیِ محتوای متنی را که ترجمه می‌کنند به عهده بگیرند (وجود شبه‌ ترجمه‌ها و کارکردهای اجتماعی آن‌ها این مطلب را تأیید می‌کند)؛ ۳) معمولاً لزومی ندارد مترجمان به آنچه که ترجمه می‌کنند پایبند باشند. شواهدِ به‌دست‌آمده از پژوهش‌های مرتبط با فرایند ذهنی ترجمه نیز نشان می‌دهد که ازنظر روان‌شناسی، تألیف فرایندی متفاوت از ترجمه است. بنابراین لازم است تلقی رایج نسبت به ترجمه را به دیدی انتقادی بنگریم.


بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *