در سال‌های اخیر گرایش محسوسی به‌سوی مباحث نظری نقد ادبی پیدا شده است. انبوه مقالاتی که به‌طور پراکنده در مجلات مختلف ادبی به چاپ می‌رسد و نیز تعداد زیاد کتبی که در سال‌های اخیر در زمینهٔ نقد ادبی ترجمه و حتی تألیف شده، بهترین گواه این مدعاست، هرچند هنوز کارهای انجام‌نشدهٔ بسیاری باقی مانده است. بی‌تردید یکی از کارهای درخشان سال‌های اخیر در زمینهٔ ادبیات و نقد ادبی مجموعهٔ کتاب‌هایی است که نشر «نشانه» و نشر «سمر» با همکاری دفتر ویراسته و تحت سرپرستی آقای خشایار دیهیمی با عنوان «نسل قلم» منتشر می‌کنند. ازجمله ارزش‌های این مجموعه جامعیت کتاب‌ها در عین کوتاه بودن آن‌ها، معتبر بودن نویسندهٔ کتاب‌ها و از همه مهم‌تر صحت و شیوایی اغلب ترجمه‌هاست. آنچه در ترجمهٔ این مجموعه قابل توجه است این است که انبوهی از مترجمان سرشناس با گزینش نویسندگان مورد‌علاقهٔ خود با این طرح همکاری دارند. بهترین توضیح در معرفی این مجموعه، نوشته‌ای است که سرپرست مجموعه با عنوان پیشگفتار در آغاز هر کتاب مجموعه آورده است.