فخرالدین شادمان، به رغم تسلطی که به دو سه زبان خارجی داشت و نیز ترجمۀ چند اثر به فارسی، جایی در صف مترجمان بنام و تراز اول ما نیافته است. همسرش فرنگیس شادمان (نمازی) زبان‎دانی بود که ترجمه‎های موفقی از او باقی است.

فخرالدین شادمان از پیشتازان نظریه‎پردازی دربارۀ ترجمه به زبان فارسی است، و نیز نظریه‎پرداز دربارۀ رویارویی جامعۀ ما با تمدن و فرهنگ غرب و راه دست‌یافتن به همان جوهری که به گمان او مایۀ اصلی توسعه و پیشرفت جامعه‎های غربی بوده است. کتابی از او با نام تسخیر تمدن فرنگی (تهران، 1326ش) پانزده سال پیش از انتشار غربزدگی جلال آل‌احمد (تهران، 1341ش) منتشر شد. ازاین‌گذشته، سیمین دانشور از دوستان نزدیک فرنگیس شادمان بود. او و همسرش جلال آل‌احمد با شادمان‏ها آمدورفت خانوادگی و گفت‎و‎گوهای دوستانه داشتند و آل‌احمد در جریان جزئیات دیدگاه‎های فخرالدین شادمان دربارۀ مواجهه با فرهنگ و تمدن غرب بود (برپایۀ اطلاعات و عکس‎های موجود در خانوادۀ شادمان که از این پس در این نوشته با عنوان کلی «مدارک شادمان» از آن یاد می‌شود).