وفاداری به چه چیزی

ترجمه تخصص من نیست. من از تجربیات چهل ساله خود حرف میزنم که گاه ترجمه هم در میان شان بوده. از جمله ترجمه دو مجموعه شعر با حضرت احمد پوری (که هرگز چاپ نشد) و یکبار هم با خانم پاشاپور علمداری در آمریکا اوکتاویو پاز می گفت (و اگر نمی گفت هم می دانستیم که مترجم باید در کار ترجمه به متن غایب اثر دست یابد؛ به آنچه که در جوهر یک اثر پنهان است. یا شاید با کمی تسامح بشود گفت مترجم باید به نیت خالق هر اثر، به آنچه که او میخواهد بگوید برسد نه به آنچه که او می گوید. در این صورت کار مترجم به نوعی بازآفرینی یک اثراست؛ خلق دوباره یک اثر، وکاری صرفافنی نیست. سالیان دراز پیش، دوستی از من خواسته بود که یکی از ترانه های خواننده بزرگ گیلک، عاشورپور، را برایش ترجمه کنم. در کمال حیرت دیدم که در ترجمه نام اثر – پاچ لیلی – درماندم. چرا که «پاچ» در زبان گیلکی به معنی کوتوله است، ولی پاچ لیلی به طور مکانیکی به معنی لیلی کوتوله نیست، بلکه تحبیبی در آن است که در مجموع رفتار زبانی گوینده نمودار می شود. بعد به اصطلاحات و کنایات و ایهامها رسیدم که برای اهل آن زبان از فرط طبیعی بودن کنایه و اصطلاح به نظر نمی رسد، ولی برای کسی که بیرون از آن زبان است چرا، همه چیز پیچیده است. چه باید می کرد؟


بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *