هرچند ترجمه در میان اشکال ارتباط و تبادل‌اندیشه میان انسان‌ها یکی از قدیمی‌ترین آن‌هاست، اما چه در مقایسه با زبان ملفوظ گسترده که عمر آن به ۵۰ تا ۲۵۰ هزار سال پیش می‌رسد و چه در مقایسه با زبان در عام‌ترین معنای آن (یعنی زبان ملفوظ محدود و زبان کالبدی) که عمر آن لااقل به «دوران انسان‌های ماهر» (هومو ارکتوس‌ها) یعنی حدود چهار میلیون سال پیش می‌رسد، باید آن را سازوکاری بسیار متأخر دانست، زیرا نخستین نشانه‌های آن را صرفاً در مصر باستان (سنگ قبرهای شاهزادگان مترجم، هزارهٔ سوم پیش‌از میلاد) و در یونان باستان و ایران باستان (قرون پنجم تا شروع دورهٔ میلادی) به‌ویژه در فرایند گذار یونانی به رومی و دخالت بزرگانی چون سیسرون که اصرار بر رومی کردن هرچه سریع‌تر و هرچه دقیق‌تر منابع داشتند و در این کار آن‌ها، و به‌خصوص بعدها در جمهوری روم، بیشتر از تمایلی ادبی نوعی تمایل سیاسی دیده می‌شد، ما با پیشینه‌ای بسیار کوتاه روبه‌رو هستیم.