مترجم نامرئی؛ نگاهی به سبک به‌آذین در ترجمهٔ جان شیفته

صفت نامرئی در اطلاق به مترجم را لارنس ونوتی (۱۹۹۵، ۲۰۰۸) در کتابی با عنوان نامرئی بودن مترجم به کار برده است. منظور ونوتی از مترجم نامرئی مترجمی است که متن اصلی را به‌اصطلاح بومی‌سازی می‌کند، یعنی آن را به زبانی چنان روان و فاقد رنگ‌وبوی ترجمه بازنویسی می‌کند که گویی متن ابتدا به ساکن به زبان مقصد تألیف شده است. البته ونوتی، به‌دلایل فرهنگی، این سبک ترجمه را نمی‌پسندد و معتقد است مترجم باید با استفاده از ابزارهای زبانی مختلف از متن ترجمه آشنایی‌زدایی کند و ترجمه‌ بودن متن را مدام به رخ خواننده بکشد و خود را پیش چشم او مرئی نگه دارد. استعارهٔ نامرئی بودن را به‌طریق دیگری نیز می‌توان به کار برد. فریدون تنکابنی دربارهٔ سبک به‌آذین چنین می‌گوید:

«آنچه برای یک مترجمِ خوب شرط است، سواد، امانت و ذوق می‌باشد و این هر سه در به‌آذین وجود دارد… مترجم همه‌جا با نهایت قدرت و استادی خویش را پنهان کرده است. مثل شیشه‌ای محکم ولی بسیار شفاف وجود دارد اما خواننده وجود او را حس نمی‌کند… اطناب شیرین و روده‌درازی‌های در عین حال جالب و بامزهٔ بالزاک، زبان سنگین و شاعرانهٔ رومن رولان، طنز تند و متلک‌های آبدار و فحش‌های رکیک قزاقان در شولوخوف همه اصالت خود را نگه داشته‌اند و قلمِ به‌آذین همهٔ آن‌ها را با قدرتی یکسان و بدون کوچک‌ترین صدمه و انحرافی به فارسی برگردانده است».


بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *