مرگ یک رشته و استعمارزدایی از ادبیات تطبیقی
- منتشر شده در 18 سپتامبر 2017 |
گایاتری چاکراورتی اسپیوک، استاد بخش ادبیات انگلیسی و تطبیقی در دانشگاه کلمبیا، یکی از برجستهترین نظریهپردازان مطالعات پسااستعمار و فرودستپژوهی است. ترجمه انگلیسی درباره دستورزبانشناسی اثر ژاک دریدا (۱۹۷۶)، مقاله «آیا فرودست میتواند سخن بگوید؟» (۱۹۸۵)، نقدی بر منطق پسااستعماری (۱۹۹۹) و مرگ یک رشته (۲۰۰۳) از جمله آثاری هستند که جایگاه اسپیوک را بهعنوان منتقدی ساختارشکن در مطالعات ادبیات و فرهنگ تثبیت کردهاند. مقاله حاضر شرح مختصری است بر مرگ یک رشته؛ در این کتاب اسپیوک بر ضرورت بازتعریف ادبیات تطبیقی، و توجه ویژه به حاشیهنشینان نظام مستقر کنونی جهان، تأکید میکند. چگونه میتوان در عصر جهانیسازی، و دوران ترجمه و گردش ادبیات جهان به زبان انگلیسی، از تنوع زبانی و تکثّر ادبیات اقوام و ملل مختلف محافظت کرد؟ اسپیوک نشان میدهد که میتوان با پرداختن به زبان و فرم ادبی- فارغ از انحصار زبان انگلیسی و خارج از منطق سرمایه جهانی- «ادبیات تطبیقی نوینی» را پایهگذاری کرد که دغدغهاش پیگیری عدالت اجتماعی در کره خاکی (هم جوامع بشری و هم محیط زیست) است. مقاله حاضر با معرفی مفهوم «استعمارزدایی» ریشه آرای اسپیوک را واکاوی کرده، و با مطالعه مرگ یک رشته، اهمیت و عواقب این کتاب را در آینده رشته ادبیات تطبیقی بررسی مینماید.
دیدگاهتان را بنویسید