دستاوردهای مطالعات ترجمه (3): الگوی ارزیابی کیفیت ترجمه جولیان هاوس از گذشته تا به امروز

الگوی ارزیابی کیفیت ترجمه جولیان هاوْس (هاوْس 1997؛ 2009، 2015) مبتنی بر پیش فرض «ترجمه به مثابۀ بافت آفرینی مجدد» بوده و در اساس بر بنیان زبان شناسی نقش گرای هلیدی استوار گردیده است. بر خلاف اغلب رویکردهای ارزیابی/ نقد ترجمه، الگوی پیشنهادی هاوْس از معدود رهیافت هایی است که با دستاوردهای دانش زبان شناسی برخورد گزینشی نمی کند و در سطوح خُرد و کلان، یافته های یک نظریۀ تمام عیار زبانی را به خدمت می گیرد. الگوی هاوْس از سطح متن آغاز می شود اما به تناوب از مرزهای محصور متن گذر کرده و بصورتی نظام مند روابط متقابل میان مؤلفه های متنی و بافتی را صورت بندی می کند. در عین حال، به نظر می رسد الگوی یادشده به تناسبِ تحولات چشمگیر نظریۀ ترجمه تکامل نیافته و برای پاسخ به نیازهای تحلیلی ترجمه در مقطعی که مطالعات ترجمه گام به پارادایم نوین «چرخش ایدئولوژیکی» گذاشته است، نیازمند اِعمال تعدیلاتی اساسی است. نوشتار حاضر به بهانۀ انتشار کتاب جدید هاوْس با عنوان ارزیابی کیفیت ترجمه: گذشته و حال (هاوْس، 2015) و با هدف بازخوانی انتقادیِ وضعیت دیروز و امروز الگوی یادشده به رشتۀ تحریر درآمده و بر ضرورت انکارناپذیر بازنگری و بروزرسانی آن تأکید خواهد داشت.


۶ دیدگاه

  • محمد صالح صنعتی فر : جناب دکتر خان جان، من واقعا از نوشته ها و دیدگاههای روشنگرانه شما راجع به مسائل تئوریک ترجمه استفاده می کنم. در تمامی شماره ها چشم به راه مطالب شما هستم.
  • علیرضا خان جان : دوست عزیز، جناب اقای دکتر صنعتی فر، از حسن نظر و اظهار لطف توأم با اغراق شما سپاسگزارم.
  • فاتح احمدپناه : با سلام. همیشه به این فکر میکردم که چرا الگوی هاوس تا این اندازه پیچیده و غیر قابل درک است و گاه در سنجش ترجمه غیر قابل اعمال به نظر میرسد. این مساله حتی درباره ساده ترین مقاله ایشان(text and context in translation)هم صادق بود. گمان میکردم تنها عیب از فهم بنده است. اما با خواندن مقاله شما دریافتم که بخشهایی از مدل و نیز تفسیر هاوس از اجزای آن واقعا مساله برانگیز است. از مقاله شما بسیار متشکرم. به امید روزی که تمام مقالات حوزه ترجمه شناسی تا این اندازه جامع ، موشکافانه و در عین حال قابل فهم نوشته شوند.
  • سید کامل عسکری : سلام وقت بخیر ضمن تشکر از مقاله استاد خان جان آیا دیدگاه جولیان هاوس برای بررسی ترجمه انگلیسی بعضی آیات قرآن بویژه در تعادل واژگانی کاربردی است؟؟ چطور؟ لطفا یک نمایی ترسیم کنید. تشکر
    • دل‌زنده‌روی : با سلام و احترام سؤال شما برای ایشان ارسال شد. درصورت دریافت پاسخ،‌ اینجا پاسخ را ارسال می‌کنیم.
      • دل‌زنده‌روی : با سلام، پاسخ آقای دکتر خان‌جان که زحمت کشیدند برای ما ارسال کردند: در پاسخ دوست خواننده باید عرض کنم که بله، الگوی خانم هاوس (۱۹۹۷، ۲۰۱۵، ۲۰۱۸) یک الگوی عمومی ارزیابی ترجمه است و یک مدل عمومی قاعدتاً باید بتواند ترجمه هر نوع متن (از جمله متون مقدس) را ارزیابی کند. این خواننده عزیز می تواند به پژوهش ها و مقالاتی که دیگران در زمینه کاربرد الگوی هاوس در ارزیابی ترجمه های قرآن کریم منتشر کرده اند، مراجعه کنند (مثلا مقاله آقای ابوالفضل حری، ۱۴۰۱ در دوفصلنانه مطالعات ترجمه قرآن و حدیث و مقاله خانم رویا منصفی و مهدی تیما (۱۴۰۰) در ارزیابی ترجمه های سوره زلزال با استفاده ه از الگوی هاوس

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *