کتاب حکمت ناصریه نخستین ترجمهٔ کتاب گفتار در روش به کار بردن عقل نوشتهٔ دکارت به فارسی است. این کتاب که با اجازهٔ ناصرالدین‌شاه در سال ۱۲۷۹ قمری/ ۱۲۴۱ شمسی/ ۱۸۶۳ میلادی در تهران چاپ شد کوششی است برای آشنایی ایرانیان با یکی از مهم‌ترین متون اصلی فلسفهٔ جدید غرب و عصر روشنگری. این کتاب را امیل برنه، منشی سفارت فرانسه در ایران، با همکاری العاذار رحیم موسایی همدانی، معروف به ملا لالا‌زار، از فرانسوی به فارسی ترجمه کردند. ترجمۀ این کتاب به تأثیر از فعالیت‌های کنت دو گُبینو بود که پیش‌تر با سِمت وزیر مختار فرانسه چندسالی در تهران به سر می‌برد و با شماری از ایرانیان فرانسوی‌دان و اهل اندیشه نشست‌هایی داشت.