در این مقاله نجف دریابندری نخست به بیان واقعیتی دربارهٔ زبان می‌پردازد. زبان در هر مقطع زمانی یک شکل نوشتاری و یک شکل گفتاری دارد که هنجارهایی خاص این دو شکل را از یکدیگر متمایز می‌کند. پس ما در هر مقطع زمانی صاحب شخصیت زبانی دوگانه‌ای هستیم، یا به عبارت ساده‌تر دو زبان داریم: یکی زبانی که می‌نویسیم و دیگری زبانی که صحبت می‌کنیم. این دو زبان در طول زمان ثابت نمی‌مانند بلکه مدام تغییر می‌کنند. تغییر به این صورت است که عناصری به‌تدریج از زبان گفتاری به زبان نوشتاری وارد می‌شود به‌طوری که در زبان نوشتاری به‌تدریج برای نسل‌های بعد دشوارتر می‌شود. بااین‌حال مرز بین زبان گفتاری و زبان نوشتاری در هر مقطع زمانی همچنان باقی می‌ماند. انتقال از زبان نوشتاری به زبان گفتاری انتقالی دائمی است که در برخی از مقاطع با سرعت بیشتری صورت می‌گیرد.