نقد ترجمه

آنچه که تاکنون در حوزهٔ نقد ترجمه به‌طور مستقیم یا تلویحی در مجلهٔ مترجم مطرح شده، غالباً تا آنجا که به‌ خاطر دارم، نقد زیبایی‌شناختی است که به‌حق در ترجمهٔ ادبیات جایگاه خاصی دارد. موضوعی که می‌خواهم امروز در اینجا مطرح کنم نگاهی دیگر به نقد ترجمه است، که شاید در کنار نگاه زیبایی‌شناختی مجلهٔ مترجم، بتواند راه تازه‌ای را در این زمینه بگشاید. ابتدا باید بین نقد و سنجش کیفیت (یا ارزشیابی) ترجمه تفاوت قائل شویم. سنجش با درست و غلط، خوب و بد سروکار دارد و محدود به مقابله است. یعنی متن مقصد را در مقایسه با متن مبدأ محک می‌زنیم و آن را در چهارچوب غلط و درست، خوب و بد نگاه می‌کنیم. اساس سنجش، مفهوم «معادل» است، که خود مفهوم ثابتی نیست و تعریف آن از متن‌به‌متن، ژانربه‌ژانر و دوره‌به‌دوره تغییر می‌کند. سنجش ترجمه غالباً فاقد چهارچوب نظری است و ازاین‌رو معیار ثابتی ندارد.
نقد ممکن است از متن و مقابله شروع شود ولی به آن محدود نمی‌شود. با غلط و درست سروکار ندارد، بلکه بیشتر به این توجه دارد که هر انتخاب واژگانی و نحوی چه تأثیری در خواننده و جامعه و جوامع مقصد دارد.


بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *