در دوره‌ای که پیتر نیومارک (۱۹۸۱) آن را دورهٔ ماقبل زبان‌شناسی ترجمه می‌نامد، بحث دربارهٔ ترجمه، حول یک سؤال کلی صورت می‌گرفت و آن این بود که ترجمه باید به روش آزاد انجام شود یا روش لغوی. نظریه‌پرداز که خود را مجبور به انتخاب این یا آن روش می‌دید، پاسخ خود را به‌صورتی تجویزی و با استناد به یکی از چهار عامل فرهنگی، اخلاقی، زبانی و زیباشناختی (و یا مجموعه‌ای از این عوامل) بیان می‌کرد. پاسخ‌هایی را که با استناد به عوامل فوق داده شده، می‌توان به‌طور خلاصه به‌صورت قضایایی متضاد به شرح زیر بیان کرد:

عامل فرهنگی
الف. ترجمه ابزاری فرهنگی است. متن اصلی را تا آنجا که لازم است باید تغییر داد تا با
فرهنگ مقصد سازگاری پیدا کند.
ب. ترجمه ابزاری فرهنگی است. متن اصلی را باید با کمترین تغییر ترجمه کرد تا بیانگر
شیوهٔ تفکر و بیان ملتی دیگر باشد.