مقدمه
این گفتار ادامهٔ مقاله‌ای است که با انگیزهٔ یافتن پاسخ برای پدیدهٔ ترجمه‌های مکرر به نگارش درآمد و در نخستین همایش بررسی مسائل ترجمهٔ ادبی (مشهد ۱۳۷۸) ارائه گردید. ما در آن مقاله به بررسی عوامل فرامتنی (extratextual factors) که به بروز پدیدهٔ ترجمه‌های مکرر می‌انجامد پرداختیم و از هفت عامل نام بردیم. این مقاله بر محور بحث عوامل درون‌متنی (Intratextual factors) تدوین شده است و در واقع، مبیّن مواضع اصولی و نگرش‌های متفاوتی است که ممکن است مترجمان آثار ادبی برگزینند و هریک از آنان با تمسک به موضع و نگرش خاصی بر آن شود که برگردان دیگری از متن اصلی ارائه دهد. این مقاله به ما فرصتی می‌دهد تا از برخی عوامل که ترجمهٔ متن اصلی را در زبان مقصد قرین موفقیت یا ناکامی می‌سازد (و لاجرم عذرخواه ترجمه‌های مکرر) سخن به میان بیاوریم. در اینجا بحث ما عمدتاً در مورد مترجمان صاحب صلاحیتی است که برای ترجمهٔ دوبارهٔ رمان با داستان دلایلی دارند و در توجیه کارشان با ابزار و نظریه و منطق وارد عرصهٔ هنرنمایی می‌شوند. ترجمهٔ دوبارهٔ متن اصلی ممکن است بنا به هریک از دلایل زیرین صورت گرفته باشد.