در ادامة بحثهایی دربارة ترجمه که در لابلای اوراق فرهنگ این مرز و بوم به یادگار مانده و گرد زمان از چشم خواننده دورشان کرده، در این شماره، گزیده‌ای خواهد آمد از مجلة «کاوه». تاریخ ادب و فرهنگ ایران از پویش‌های کوته‌عمر و بلنداختر کم ندارد. یکی از همین حرکت‌های تأمل‌برانگیز، پویش کاوه‌مردان دغدغه‌دار ادب و سیاست و فرهنگ ایران است که در چارچوب «مجله»، خارج از مرزهای وطن، در اندیشة تداوم خون حیات در رگ‌های فکر و اندیشة ایران بود. با همین اندیشه، این مجله از سال ۱۲۸۵ کارش را با چاپ اخبار و تحلیل شرایط سیاسی ایران آغاز می‌کند. در دورة نخست که همزمان است با جنگ جهانی اول، حسن تقی‌زاده، مؤسس این مجله و همکارانش، این خط‌مشی را پی می‌گیرند، اما در دو سال آخر عمر شش‌سالة این مجله، به فرهنگ و ادب می‌پردازند. فرهنگ‌دوستی و ادب‌گرایی آنها در این دو سال، موضوعات متنوعی را می‌آفریند که ترجمه‌دوستان را هم بی‌نصیب نمی‌گذارد.