موازی‌کاری در ترجمه؛ چالش‌ها و راهکارها از زبان مترجمان

یکی از پدیده‌هایی که در عرصهٔ نشر ایران وجود دارد و شاید در کمتر کشوری در جهان با آن روبه‌رو می‌شویم پدیدهٔ موازی‌کاری است. ترجمه‌های موازی، غیر از ترجمه‌های مجدّد است. ترجمهٔ مجدّد که معمولاً با فاصلهٔ زمانی زیاد نسبت به ترجمهٔ اول صورت می‌گیرد، به‌خصوص در حوزهٔ ادبیات و مشخصاً در حوزهٔ آثار کلاسیک ادبی، امری پذیرفتنی است و به‌دلایل متعدّد در همه‌جا اتفاق می‌افتد. اما موازی‌کاری در ترجمه یعنی ترجمهٔ ‌کم‌و‌بیش هم‌زمان یک اثر به قلم چند مترجم و انتشار هم‌زمان آن به دست چند ناشر، با کمی بدبینی یا بهتر است بگوییم واقع‌بینی، نوعی دزدی در کار ترجمه است. محمد جوادی مترجم رمان اتاق اثر اِما داناهیو و رمان گذرگاه اثر جاستین کرونین، در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در تاریخ ۳۰ شهریور ۱۳۹۲ ضمن اشاره به دو ترجمهٔ هم‌زمان دیگر از رمان اتاق و یک ترجمهٔ هم‌زمان دیگر از گذرگاه، ترجمه‌های متعدّد از یک اثر را نادرست دانسته و گفته است: «مهم‌ترین مشکل ترجمه‌های هم‌زمان، اضطراب مترجم برای سرعت‌ دادن به ترجمه و پایین‌ آمدنِ کیفیت ترجمه است». جوادی «انتشار ترجمه‌های ضعیف، هدر دادن وقت و سرمایهٔ ناشران و سردرگمی خوانندگان» را به‌عنوان برخی از آسیب‌های موازی‌کاری در ترجمه برشمرده و پیشنهاد داده است: «وزارت ارشاد می‌تواند نهادی در این وزارتخانه تأسیس کند تا با ایجاد بانک اطلاعاتی و ثبت کتاب ازطریق ناشر، مترجمان بتوانند از کتاب‌های در‌حال‌ ترجمه مطلع شوند…. در صورت اجرایی‌ شدن کپی‌رایت در ایران این مشکل به‌خودی‌خود برطرف می‌شود و ناشری که حق انتشار کتاب را بخرد به‌صورت قانونی می‌تواند آن را منتشر کند». ایبنا چند ماه پس‌از گفت‌وگو با محمد جوادی، در آذرماه سال ۱۳۹۲، از دو ترجمهٔ متفاوت و موازی از آیندهٔ قدرت خبر می‌دهد و می‌نویسد: «کتاب آیندهٔ قدرت اثر جوزف نای با ترجمهٔ رضا قربانی و جواد شیرمحمدی ازسوی انتشارات دانشگاه ستاد فرماندهی و ستاد آجا و هم‌زمان ازسوی نشر نی به‌ کوشش احمد عزیزی وارد بازار کتاب شده است».


بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *