چند روز پیش دوستی در یکی از محافل ادبی خبر داد که دارد اثر برندهٔ جایزهٔ گنکور ۲۰۱۶ را به فارسی برمی‌گرداند. هنوز جمله‌اش تمام نشده بود که دوستی دیگر پرسید کپی‌رایتِ اثر را گرفته است یا نه. جواب هرچه بود، بماند. اما بحث کپی‌رایت که سال‌هاست بحثِ بی‌نتیجهٔ دنیای ادبیاتِ ایران است، این روزها کمی جدی‌تر شده. اگر پیش‌از این تنها دو سه ناشر حرفه‌ای یا تعداد انگشت‌شماری از مترجمین خود را ملزم می‌دانستند که حق نویسنده و ناشر خارجی را پرداخت کنند یا دست‌کم آن‌ها را در جریان بگذارند و اجازه‌ای نمادین بگیرند، حالا دیگر این ماجرا تبدیل به دغدغه شده و اجازه نگرفتن از نویسندهٔ اثر، ناشر و مترجم را زیر سؤال می‌برد. ازسویی دیگر، به اعتقاد ناشران، ماجراهای ممیزی خریدوفروش امتیاز را با مشکل مواجه می‌کند. اما سؤال این است که بالاخره باید چه کرد؛ تا کی باید دست روی دست گذاشت تا ترجمه‌های متعدد از یک اثر بازار را اشغال و مخاطب را سَردرگم کند؟

با این مقدمه و با تجربیاتم از کار در این زمینه با چند ناشر، سراغ تک‌تک مشکلات خواهم رفت و راه‌حل‌های احتمالی را پیشنهاد خواهم داد.