بحثِ داغ اين روزهاي حوزة ترجمه، بحث كپي‌رايت است. ققنوس هميشه يكي از مدعيان در اين زمينه بوده. اولاً چرا سراغ چنين كاري رفتيد كه عملاً نيازي به آن احساس نمي‌شود. ثانياً در اين راه چه مشكلاتي پيش پايتان بوده؟

– در حال انتشار كتابي بوديم از مارگارت اتوود به نام عروس فريبكار. مترجم مقيم كانادا بود. ايشان پيشنهاد دادند كه براي انتشار اين كار از ناشر و نويسنده اجازه بگيريم، ما هم پذيرفتيم. تا پيش از آن فكر نمي‌كرديم اين كار شدني باشد. مترجم با ناشر صحبت كرد و ما نيز بلافاصله با ايجنت اتوود تماس گرفتيم و امتياز كتاب را خريداري كرديم. پس از آن اوايل دهة 80 بود كه نشر ققنوس ميمهان افتخاري نمايشگاه فرانكفورت شد. از آنجا كه دانستن زبان انگليسي جهت شركت در كلاس‌هاي آموزشي براي مديران غرفه الزامي بود، دعوت را پس گرفتند. اما كمی بعد، مسئولان برگزاري فقط و فقط به اين دليل كه ققنوس عليرغم پایبند نبودنِ ايران به قانون كپي‌رايت، به حقوق نويسندگان احترام مي‌گذارد، دوباره ما را دعوت كردند، تمامي هزينه‌ها را متحمل شدند، غرفة رايگان در اختيارمان گذاشتند و عملاً ميزبان ما بودند. از آن به بعد تا جايي كه توانستيم امتياز اثر را از ناشر يا نويسنده خريداري كرده‌ايم. البته مشكلات كم هم نبوده. نمونه‌اش انتشارات پنگوئن يا راتلج است كه به دليل مقدار كم فروش كتاب در ايران و در نتيجه مبلغ كمي كه عايدشان مي‌شد، كلاً از اين رابطه سر باز زدند؛ برخي ناشران آمريكايي و انگليسي ديگر نيز به خاطر مسائل مربوط به تحريم و منع‌شدن از بستن قرارداد با ايران، معمولاً جواب ايميل‌ها را هم نمي‌دهند. همانطور كه مثلاً خريد از سايت آمازون عملاً در ايران امكان‌پذير نيست… از مشكلات ديگر كه شايد در وحلة اول به چشم نيايد اما در عمل واقعاً طرف ايراني را به دردسر مي‌اندازد، واريز وجه به حساب ناشران خارجي‌ست كه معمولاً بايد از طريق دوستان و آشنايان در خارج از كشور انجام شود. مشكل بعدي توجيه ناشران خارجي‌ست در خصوص قيمتِ پيشنهادي‌شان. بعضي كنار مي‌آيند و بعضي ديگر جواب نمي‌دهند. به عنوان مثال، چندي پيش ناشري براي كتابي با حجم تقريبي شصت صفحه در تيراژ محدود، پانصد يورو در هر چاپ درخواست كرد. وقتي ماجرا را برايشان توضيح داديم، ديگر خبري ازشان نشد. ناشر فرانسوي ديگري كه تنها چند كتاب پرفروش دارد، پس از توضيح شرايط، ايميل‌ها را براي نويسنده فرستاد و بعد هم طبق معمول جوابي نيامد. مشكل اساسي ديگر نيز پايبند نبودن ديگر همكاران به رعايت اين اخلاق حرفه‌ايست. ققنوس سعي مي‌كند تا آنجا كه امكان دارد، انتشار اثري را كه پيش از اين توسط ناشر ديگري كار شده، در دستور كار خود قرار ندهد. چه رسد به اينكه متوجه شويم ناشر همكار كپي‌رايت اثر را هم گرفته است. كاش حالا كه به هر دليلي اجراي كپي‌رايت در كشورمان به نتيجه نمي‌رسد، ما ناشران به اين اخلاق حرفه‌اي پايبند باشیم.